Η Ευρωπαϊκή Ένωση χαρακτήρισε για πρώτη φορά την κλιματική αλλαγή ως απειλή για την ασφάλειά της. Η πολιτική για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη αποτελεί πλέον μέρος της πολιτικής ασφάλειάς της. Σε έκθεση του Χαβιέ Σολάνα και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης τονίζονται οι σοβαρές απειλές από την αλλαγή του κλίματος. Η κλιματική πολιτική πρέπει να ακολουθείται στο εξής με περισσότερη σοβαρότητα, αναφέρεται στην έκθεση που δημοσιοποιήθηκε την Παρασκευή.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτσι η πρώτη διεθνής ένωση κρατών, η οποία εντάσει τις συνέπειες της αλλαγής του κλίματος στην πολιτική ασφάλειάς της. Η κλιματική αλλαγή είναι σύμφωνα με την έκθεση ένας «πολλαπλασιαστής απειλών» που οξύνει τις εντάσεις. Τα συμφέροντα της Ευρώπης απειλούνται άμεσα. Ρητώς τονίζεται ότι υπάρχει συσχετισμός μεταξύ της υπερθέρμανσης του πλανήτη και του ανταγωνισμού για την προμήθεια πρώτων υλών.

Δεν είναι μόνο ότι θα μπορούσαν να ξεσπάσουν ένοπλες συγκρούσεις για τα ορυκτά καύσιμα. Αστάθεια μπορεί να προκληθεί κυρίως λόγω έλλειψης νερού και τροφίμων, λόγω πλημμυρών ή ξηρασίας. Σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη το ποσοστό του πόσιμου νερού θα μειωθεί, σύμφωνα με την έκθεση, ως και 30%. Η έλλειψη αυτή νερού μπορεί να οδηγήσει σε αναταραχές και να πιέσει σε μεγάλο βαθμό εθνικές οικονομίες. Εκτός από την απώλεια εδαφών στις παράκτιες χώρες στην έκθεση προβλέπονται μετακινήσεις πληθυσμών στις χώρες που θα πληγούν περισσότερο, εσωτερικές αναταραχές καθώς η εκμετάλλευση της αστάθειας από ακραίες πολιτικές ή θρησκευτικές ομάδες.

Ο Χαβιέ Σολάνα δεν προτείνει συγκεκριμένα βήματα, προφανώς η έκθεση στοχεύει προς το παρόν να συγκεντρώσει την προσοχή στα προβλήματα αυτά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να επεξεργαστεί εντονότερα το ρόλο της ως κινητήριας δύναμης στη διαμόρφωση κλιματικής πολιτικής, να προσανατολίσει τα κονδύλιά της στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και να προετοιμαστεί για δραματικές αλλαγές σχετικά με την ασφάλειά της, δηλαδή για ενδυνάμωση της στρατιωτικής και πολιτικής προστασίας της. Η έκθεση απαιτεί πρωτίστως τη χάραξη μιας πολιτικής για την Αρκτική, για μια περιοχή δηλαδή στην οποία κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούσαν να εμπλακούν σε πιθανές εδαφικές συγκρούσεις σχετικά με την προμήθεια πρώτων υλών.

STEFAN KORNELIUS

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «Süddeutsche Zeitung» στις 8-9 Μαρτίου 2008, σελ. 8